If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Եթե գտնվում ես վեբ զտիչի հետևում, խնդրում ենք համոզվել, որ *.kastatic.org և *.kasandbox.org տիրույթները հանված են արգելափակումից։

Հիմնական նյութ

10-րդ դասարան. քիմիա

Դասընթաց․ (10-րդ դասարան. քիմիա)  > Բաժին 5

Դաս 1: Թթուներ, հիմքեր և pH
Գիտություն
10-րդ դասարան. քիմիա
Թթուներ և հիմքեր
Թթուներ, հիմքեր և pH
© 2023 Khan AcademyՕգտագործման պայմաններԳաղտնիության քաղաքականությունՔուքի (Cookie) ծանուցում

pH, pOH, և pH սանդղակը

«Google Classroom»
pH-ի, pOH-ի և pH սանդղակի սահմանումները։ Ուժեղ թթվի կամ հիմքի լուծույթի pH-ի հաշվումը։ Թթվի ուժի և լուծույթի pH-ի կապը։ 

Հիմնական դրույթներ

  • Մենք կարող ենք open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի արժեքից ստանալ start text, p, H, end text-ը՝ օգտագործելով հետևյալ հավասարումները.
pH=−log⁡[H+][H+]=10−pH\begin{aligned}\text{pH}&=-\log[\text{H}^+]\\ \\ [\text H^+]&=10^{-\text{pH}}\end{aligned}
  • Մենք կարող ենք open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի արժեքից ստանալ start text, p, O, H, end text-ը՝ օգտագործելով հետևյալ հավասարումները.
pOH=−log⁡[OH−][OH−]=10−pOH\begin{aligned}\text{pOH}&=-\log[\text{OH}^-]\\ \\ [\text {OH}^-]&=10^{-\text{pOH}}\end{aligned}
  • Ցանկացած ջրային լուծույթի դեպքում 25, degrees, start text, C, end text-ում.
start text, p, H, end text, plus, start text, p, O, H, end text, equals, 14
  • open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի կոնցենտրացիայի 10 անգամ մեծացումը բերում է start text, p, H, end text-ի փոքրացմանը 1 միավորով և հակառակը:
  • Ե՛վ թթվի ուժը, և՛ կոնցենտրացիան որոշիչ են open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի և start text, p, H, end text-ի համար:

Ներածություն

Ջրային լուծույթում թթուն այն միացությունն է, որը մեծացնում է start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, left parenthesis, ջ, ր, right parenthesis-ի կոնցենտրացիան, իսկ հիմքը մեծացնում է start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, left parenthesis, ջ, ր, right parenthesis-ի կոնցենտրացիան: Այս իոնների կոնցենտրացիաները լուծույթում սովորաբար շատ փոքր են, բայց նաև կարող են տատանվել լայն միջակայքում:
Մանուշակագույն-կապույտ հորտենզիաներ՝ վարդագույն-մանուշակագույն հորտենզիաների կողքին:
Հորտենզիա ծաղիկի գույնը կարող է փոփոխվել կախված հողի pH-ից: Ծաղիկների կապույտ գույնը սովորաբար առաջանում է, երբ հողի pH-ի 6-ից ցածր է լինում, իսկ մանուշակագույնը՝ pH-ի 6-ից բարձր արժեքների դեպքում: Լուսանկար WIkimedia Commons-ից, CC BY 2.0
Օրինակ, մաքուր ջրի նմուշը 25, degrees, start text, C, end text-ում պարունակում է 1, comma, 0, dot, 10, start superscript, minus, 7, end superscript, start text, space, Մ, end text start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի և start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript-ի իոններ: Համեմատության համար ստամոքսահյութում start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի կոնցենտրացիան կարող է լինել, մինչև, մոտավոր 1, comma, 0, times, 10, start superscript, minus, 1, end superscript, start text, Մ, end text: Դա նշանակում է, որ open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ը ստամոքսահյութում մոտավորապես 6 կարգով ավելի մեծ է մաքուր ջրի համեմատ:
Որպեսզի զերծ մնանք այսպիսի անհասկանալի թվերի հետ գործ ունենալուց, գիտնականները դրանք արտահայտել են start text, p, H, end text -ի կամ start text, p, O, H, end text-ի արժեքներով: Արի սահմանենք start text, p, H, end text և start text, p, O, H, end text հասկացությունները:

start text, p, H, end text-ի և start text, p, O, H, end text-ի սահմանումները

open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket -ի և start text, p, H, end text-ի միջև կապը

Ջրային լուծույթի start text, p, H, end text-ը կարելի է հաշվարկել open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի միջոցով՝ օգտագործելով հետևյալ հավասարումը.
start text, p, H, end text, equals, minus, log, open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket, start text, left parenthesis, Հ, ա, վ, point, space, 1, բ, right parenthesis, end text
Փոքրատառով նշված start text, p, end text-ն նշանակում է «, minus, start text, l, o, g, end text, start subscript, 10, end subscript, »: Դու հաճախ կհանդիպես դեպքերի, երբ 10-ը հիմքում չի գրվում:
Օրինակ՝ եթե մենք ունենք լուծույթ, որում open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket, equals, 1, dot, 10, start superscript, minus, 5, end superscript, start text, space, Մ, end text, ապա մենք start text, p, H, end text-ը կարող ենք հաշվել՝ օգտագործելով Հավ. 1ա-ն:
start text, p, H, end text, equals, minus, log, left parenthesis, 1, dot, 10, start superscript, minus, 5, end superscript, right parenthesis, equals, 5, comma, 0
Լուծույթի start text, p, H, end text-ից կարող ենք գտնել open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ը:
open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket, equals, 10, start superscript, minus, start text, p, H, end text, end superscript, start text, left parenthesis, Հ, ա, վ, point, space, 1, բ, right parenthesis, end text

open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի և start text, p, O, H, end text-ի միջև կապը

Ջրային լուծույթի open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի արժեքից start text, p, O, H, end text-ը գտնելու համար կարող ենք օգտագործել ստորև բերված հավասարումը:
start text, p, O, H, end text, equals, minus, log, open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket, space, start text, left parenthesis, Հ, ա, վ, point, space, 2, ա, right parenthesis, end text
Օրինակ՝ եթե ունենք լուծույթ, որի open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket, equals, 1, dot, 10, start superscript, minus, 12, end superscript, start text, space, Մ, end text, ապա կարող ենք հաշվել start text, p, O, H, end text-ը՝ օգտագործելով Հավ. 2ա-ն:
start text, p, O, H, end text, equals, minus, log, left parenthesis, 1, dot, 10, start superscript, minus, 12, end superscript, right parenthesis, equals, 12, comma, 0
Լուծույթի start text, p, O, H, end text-ի արժեքից կարող ենք գտնել նաև open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ը.
10, start superscript, minus, start text, p, O, H, end text, end superscript, equals, open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket, start text, left parenthesis, Հ, ա, վ, point, space, 2, բ, right parenthesis, end text

start text, p, H, end text-ի և start text, p, O, H, end text-ի միջև կապը

Ըստ ջրում start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի և start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript-ի հավասարակշռային կոնցենտրացիաների՝ ստորև բերված առնչությունը ճիշտ է ցանկացած ջրային լուծույթի դեպքում 25, degrees, start text, C, end text-ում.
start text, p, H, end text, plus, start text, p, O, H, end text, equals, 14, space, space, start text, left parenthesis, Հ, ա, վ, point, space, 3, right parenthesis, end text
Այս առնչությունը կարող է օգտագործվել start text, p, H, end text-ից start text, p, O, H, end text-ը ստանալու համար, և հակառակը: Հավ. 1ա/բ-ի և Հավ. 2ա/բ-ի միջոցով մենք միշտ կարող ենք ցույց տալ start text, p, O, H, end text-ի և/կամ start text, p, H, end text-ի կապը open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի և open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի հետ: Այս հավասարման ստացումը տեսնելու համար կարդացեք ջրի ինքնադիսոցման վերաբերյալ հոդվածը:

Օրինակ 1: ՈՒժեղ հիմքի լուծույթի start text, p, H, end text-ի հաշվարկը

Ինչի՞ է հավասար 25, degrees, start text, C, end text-ում 1, comma, 0, start text, space, մ, մ, ո, լ, end text start text, N, a, O, H, end text պարունակող 1, comma, 0, start text, space, լ, end text ջրային լուծույթի start text, p, H, end text-ը:
start text, N, a, O, H, end text-ի լուծույթի start text, p, H, end text-ը կարող ենք գտնել՝ օգտագործելով open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի, start text, p, H, end text-ի և start text, p, O, H, end text-ի միջև կապը: Եկեք քայլ առ քայլ կատարենք հաշվարկը:

Քայլ 1. Հաշվել start text, N, a, O, H, end text-ի մոլային կոնցենտրացիան

Մոլային կոնցենտրացիան հավասար է մեկ լիտր լուծույթում լուծված նյութի մոլերի թվին:
start text, Մ, ո, լ, ա, յ, ի, ն, space, կ, ո, ն, ց, ե, ն, տ, ր, ա, ց, ի, ա, end text, equals, start fraction, start text, լ, ո, ւ, ծ, վ, ա, ծ, space, ն, յ, ո, ւ, թ, ի, space, ք, ա, ն, ա, կ, space, left parenthesis, մ, ո, լ, right parenthesis, end text, divided by, start text, լ, ո, ւ, ծ, ո, ւ, յ, թ, ի, space, ծ, ա, վ, ա, լ, space, left parenthesis, լ, right parenthesis, end text, end fraction
start text, N, a, O, H, end text-ի մոլային կոնցենտրացիան հաշվելու համար մենք կարող ենք օգտագործել start text, N, a, O, H, end text-ի մոլերի թիվն և լուծույթի ծավալը, որոնք արդեն հայտնի են:
[NaOH]=1,0 մմոլ NaOH1,0 լ=1,0×10−3 մոլ NaOH1,0 լ=1,0×10−3 Մ NaOH\begin{aligned}\text{[NaOH]}&=\dfrac{1,0\text{ մմոլ NaOH}}{1,0\text{ լ}}\\ \\ &=\dfrac{1,0\times10^{-3}\text{ մոլ NaOH}}{1,0\text{ լ}}\\ \\ &=1,0\times10^{-3}\text{ Մ NaOH}\end{aligned}
start text, N, a, O, H, end text-ի կոնցենտրացիան լուծույթում 1, comma, 0, times, 10, start superscript, minus, 3, end superscript, start text, space, Մ, end text է:

Քայլ 2: Հաշվել open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ը հիմնվելով start text, N, a, O, H, end text-ի դիսոցման վրա

Քանի որ start text, N, a, O, H, end text-ը ուժեղ հիմք է, ջրային լուծույթում այն ամբողջությամբ դիսոցվում է իր բաղադրիչ իոնների.
start text, N, a, O, H, end text, left parenthesis, ջ, ր, point, right parenthesis, right arrow, start text, N, a, end text, start superscript, plus, end superscript, left parenthesis, ջ, ր, point, right parenthesis, plus, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, left parenthesis, ջ, ր, point, right parenthesis
Այս հավասարեցված հավասարումը մեզ հուշում է, որ ջրային լուծույթում մեկ մոլ start text, N, a, O, H, end text-ից ստացվում է մեկ մոլ start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript: Այդ պատճառով open bracket, start text, N, a, O, H, end text, close bracket-ի և open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի հարաբերակցությունը հետևյալն է.
open bracket, start text, N, a, O, H, end text, close bracket, equals, open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket, equals, 1, comma, 0, times, 10, start superscript, minus, 3, end superscript, start text, space, Մ, end text

Քայլ 3: open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի միջոցով, Հավ. 2ա-ի օգտագոծմամբ հաշվել start text, p, O, H, end text-ը

Այժմ, երբ գիտենք start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript -ի կոնցենտրացիան, կարող ենք Հավ. 2ա-ի օգնությամբ հաշվել start text, p, O, H, end text-ը:
pOH=−log⁡[OH−]=−log⁡(1,0×10−3)=3,00\begin{aligned}\text{pOH}&=-\log[\text{OH}^-]\\ \\ &=-\log(1,0\times10^{-3})\\ \\ &=3,00\end{aligned}
Լուծույթի start text, p, O, H, end text-ը 3, comma, 00 է:

Քայլ 4: Հավ. 3-ի օգտագործմամբ հաշվել start text, p, H, end text-ը, start text, p, O, H, end text-ից

Մենք կարող ենք հաշվել start text, p, H, end text-ը start text, p, O, H, end text-ից՝ օգտագործելով Հավ. 3-ը:
start text, p, H, end text, equals, 14, minus, start text, p, O, H, end text
start text, p, H, end text-ը գտնելու համար կարող ենք տեղադրել start text, p, O, H, end text-ի արժեքը, որը որոշել էինք Քայլ 3-ում:
start text, p, H, end text, equals, 14, minus, 3, comma, 00, equals, 11, comma, 00
Այսպիսով՝ start text, N, a, O, H, end text-ի տրված կոնցենտրացիայով լուծույթի start text, p, H, end text-ը 11, comma, 00 է:

start text, p, H, end text-ի սանդղակ: Թթվային, հիմնային և չեզոք լուծույթներ

open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ից start text, p, H, end text-ին անցում կատարելը հարմար եղանակ է լուծույթի հարաբերական թթվայնությունը կամ հիմնայնությունն որոշելու համար: start text, p, H, end text-ի սանդղակը մեզ թույլ է տալիս հեշտությամբ դասակարգել տարբեր նյութերն ըստ իրենց start text, p, H, end text-ի արժեքի:
start text, p, H, end text-ի սանդղակը բացասական լոգարիթմական սանդղակ է: Լոգարիթմական մասը նշանակում է, որ start text, p, H, end text-ը փոխվում է 1 միավորով, երբ start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի կոնցենտրացիան փոփոխվում է 10 անգամ: Բացասական նշանը log-ից առաջ ցույց է տալիս, որ start text, p, H, end text-ն ու open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ը հակադարձ համեմատական են. երբ start text, p, H, end text-ը մեծանում է, open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ը փոքրանում է և հակառակը:
Հետևյալ նկարում պատկերված է start text, p, H, end text-ի սանդղակը և նշագրված են որոշ կենցաղային նյութերի start text, p, H, end text-ի արժեքները: Այդ start text, p, H, end text-ի արժեքները որոշված են 25, degrees, start text, C, end text-ում: Նշենք նաև, որ start text, p, H, end text-ը կարող է ունենալ նաև բացասական արժեք:
pH-ի սանդղակը -1-ից 14:
pH-ի սանդղակ: Թթվային լուծույթներն ունեն pH-ի՝ 7-ից ցածր արժեքներ, իսկ հիմնային լուծույթներն ունեն pH-ի՝ 7-ից մեծ արժեքներ: Նկար UCDavis ChemWiki-ից, CC BY-NC-SA 3.0 US.
Որոշ կարևոր եզրույթներ 25, degrees, start text, C, end text-ում ջրային լուծույթների համար.
  • Չեզոք լուծույթների start text, p, H, end text, equals, 7:
  • Թթվային լուծույթների start text, p, H, end text, is less than, 7:
  • Հիմնային լուծույթների start text, p, H, end text, is greater than, 7:
Ինչքան փոքր է start text, p, H, end text-ի արժեքն, այնքան ավելի թթվային է լուծույթը և ավելի մեծ է start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի կոնցենտրացիան: Ինչքան բարձր է start text, p, H, end text-ի արժեքը, այնքան հիմնային է լուծույթը և փոքր է start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի կոնցենտրացիան: Լուծույթի թթվայնությունն ու հիմնայնությունը կարող ենք նկարագրել նաև start text, p, O, H, end text-ի տեսանկյունից, սակայն ավելի ընդունված է օգտագործել start text, p, H, end text-ը: Բարեբախտաբար, մենք կարող ենք հեշտությամբ անցում կատարել start text, p, H, end text-ի և start text, p, O, H, end text-ի արժեքների միջև:
Յուրացված գիտելիքի ստուգում: Ըստ վերևում տրված start text, p, H, end text-ի սանդղակի՝ ո՞ր լուծույթն է ավելի թթվային՝ նարնջի հյութը, թե՞ քացախը:

Օրինակ 2: Ուժեղ թթվի նոսրացված լուծույթի start text, p, H, end text-ի որոշումը:

Ունենք ազոտական թթվի 100, start text, space, մ, լ, end text ջրային լուծույթ, որի start text, p, H, end text-ը 4, comma, 0 է: Լուծույթը նոսրացրել ենք՝ ավելացնելով այնքան ջուր, որ ընդհանուր ծավալը դառնա 1, comma, 0, start text, space, լ, end text:
Ինչի՞ է հավասար նոսրացրած լուծույթի start text, p, H, end text-ը:
Գոյություն ունի այս խնդրի լուծման մի քանի տարբերակ:

Եղանակ 1. Լոգարիթմական սանդղակի օգտագործում

Հիշեցնենք, որ start text, p, H, end text-ի սանդղակը բացասական լոգարիթմական սանդղակ է: Հետևաբար, եթե start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի կոնցենտրացիան նվազում է 10 անգամ, ապա start text, p, H, end text-ը կմեծանա 1 միավորով:
Քանի որ սկզբնական ծավալը 100, start text, space, մ, լ, end text է, որը նոսրացումից հետո առաջացած լուծույթի ընդհանուր ծավալի մեկ տասներորդ մասն է կազմում, ապա լուծույթում start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի կոնցենտրացիան նվազել է 10 անգամ: Հետևաբար, լուծույթի start text, p, H, end text-ը կմեծանա 1 միավորով.
pH=սկզբնական pH+1,0=4,0+1,0=5,0\begin{aligned}\text{pH}&=\text{սկզբնական pH}+1,0 \\ \\ &=4,0+1,0\\ \\ &=5,0\end{aligned}
Հետևաբար, նոսրացրած լուծույթի start text, p, H, end text-ը 5, comma, 0 է:

Եղանակ 2. start text, p, H, end text-ը հաշվելու համար start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի մոլերի թվի օգտագործումը

Քայլ 1: start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի մոլերի թվի հաշվարկ

Մենք կարող ենք օգտագործել սկզբնական լուծույթի start text, p, H, end text-ը և ծավալը և հաշվել լուծույթում start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի նյութաքանակը:
մոլերի թիվ H+=[H+]սկզբնական⋅ծավալ=10−pH Մ⋅ծավալ=10−4.0 Մ⋅0,100 լ=1,0⋅10−5 մոլ H+\begin{aligned}\text{մոլերի թիվ H}^+&=[\text H^+]_{սկզբնական} \cdot \text{ծավալ}\\ \\ &=10^{-\text{pH}}\,\text Մ \cdot \text {ծավալ}\\ \\ &=10^{-4.0}\,\text Մ \cdot {0{,}100\text{ լ}}\\ \\ &=1,0 \cdot 10^{-5}\,\text {մոլ H}^+\end{aligned}

Քայլ 2: Հաշվել start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի մոլային կոնցենտրացիան նոսրացումից հետո

Նոսրացրած լուծույթի մոլայնությունը կարող ենք հաշվել սկզբնական լուծույթում start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի նյութաքանալօ և նոսրացումից հետո ստացված ընդհանուր ծավալի միջոցով:
[H+]վերջնական=մոլ H+լուծույթի ծավալ լ=1,0⋅10−5 մոլ H+1,0 լ=1,0⋅10−5 Մ\begin{aligned}[\text{H}^+]_{վերջնական}&=\dfrac{\text{մոլ H}^+}{\text{լուծույթի ծավալ լ}}\\ \\ &=\dfrac{1,0 \cdot 10^{-5}\,\text {մոլ H}^+}{1,0\,\text{լ}}\\ \\ &=1,0 \cdot 10^{-5}\,\text Մ\end{aligned}

Փուլ 3: Հաշվել start text, p, H, end text-ը open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ից

Վերջապես մենք կարող ենք օգտագործել Հավ. 1ա-ն start text, p, H, end text-ը հաշվելու համար:
pH=−log⁡[H+]=−log(1,0⋅10−5)=5,0\begin{aligned}\text{pH}&=-\log[\text{H}^+]\\ \\ &=-\text{log}(1,0 \cdot 10^{-5})\\ \\ &=5,0\end{aligned}
Եղանակ 2-ով ստացանք, նույն պատասխանը, ինչ Եղանակ 1-ով, հոյակապ է:
Ընդհանուր առմամբ Եղանակ 2-ը ներառում է մի քանի ավել քայլ, բայց այն միշտ կարող է օգտագործվել start text, p, H, end text-ի փոփոխությունները գտնելու համար: Եղանակ 1-ը հեշտ, արագ տարբերակ է, երբ կոնցենտրացիաներում փոփոխությունները տեղի են ունենում 10-ապատիկներով: Եղանակ 1-ը կարող է նաև օգտագործվել որպես արագ մեթոդ start text, p, H, end text-ի փոփոխությունները կանխատեսելու համար:

start text, p, H, end text-ի և թթվի ուժի միջև կապը

start text, p, H, end text-ի հավասարումից մենք գիտենք, որ start text, p, H, end text-ը կապված է open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի հետ: Այնուամենայնիվ, կարևոր է հիշել, որ start text, p, H, end text-ը միշտ չէ, որ ուղղակիորեն կապված է թթվի ուժի հետ:
Թթվի ուժը կախված է լուծույթում վերջինիս դիսոցման աստիճանից. ինչքան թթուն ուժեղ է, այնքան մեծ է open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ը: Օրինակ՝ ուժեղ թթու հանդիսացող start text, H, C, l, end text-ի 1, comma, 0, start text, Մ, end text լուծույթը կունենա start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript-ի ավելի մեծ կոնցենտրացիա, քան թույլ թթու start text, H, F, end text-ի 1, comma, 0, start text, Մ, end text լուծույթը: Այսպիսով՝ միահիմն (միապրոտոնային) երկու թթուների միևնույն կոնցենտրացիայով լուծույթների start text, p, H, end text-ը կախված կլինի թթվի ուժից:
Ընդհանուր առմամբ և՛ թթվի ուժը, և՛ կոնցենտրացիան որոշվում է open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի միջոցով: Այդ պատճառով միշտ կարող ենք ենթադրել, որ ուժեղ թթվի լուծույթի start text, p, H, end text-ը կլինի ավելի փոքր, քան թույլ թթվի լուծույթինը: Նշանակություն ունի նաև թթվի կոնցենտրացիան:

Ամփոփում

Ձեռքում բռնած pH-ի թուղթ՝ 4 գծերով (ձախից աջ). նարնջագույն, կանաչ-շականագագույն, դեղին և կարմրանարնջագուն: Թուղթը համեմատվում է տեղեկատու սանդղակի pH-ի արժեքների և գույների հետ: Թաց թուղթը համապատասխանում է pH 7 արժեքի հետ:
Ինդիկատորային (հայտանյութային) թուղթը կարող է օգտագործվել տարբեր նյութերի ջրային լուծույթների pH-ը չափելու համար: Ինդիկատորային թղթի գույնը համընկնում է pH-ի 7 արժեքի հետ: Լուսանկարը Wikimedia Commons-ից, CC BY-SA 2.5
  • Մենք կարող ենք open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի արժեքից ստանալ start text, p, H, end text-ը՝ օգտագործելով հետևյալ հավասարումները.
pH=−log⁡[H+][H+]=10−pH\begin{aligned}\text{pH}&=-\log[\text{H}^+]\\ \\ [\text H^+]&=10^{-\text{pH}}\end{aligned}
  • Մենք կարող ենք open bracket, start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript, close bracket-ի արժեքից ստանալ start text, p, O, H, end text-ը՝ օգտագործելով հետևյալ հավասարումները.
pOH=−log⁡[OH−][OH−]=10−pOH\begin{aligned}\text{pOH}&=-\log[\text{OH}^-]\\ \\ [\text {OH}^-]&=10^{-\text{pOH}}\end{aligned}
  • open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի կոնցենտրացիայի 10 անգամ մեծացումը բերում է start text, p, H, end text-ի փոքրացմանը 1 միավորով և հակառակը:
  • Ցանկացած ջրային լուծույթի դեպքում 25, degrees, start text, C, end text-ում.
start text, p, H, end text, plus, start text, p, O, H, end text, equals, 14
  • Ե՛վ թթվի ուժը, և՛ կոնցենտրացիան որոշիչ են open bracket, start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript, close bracket-ի և start text, p, H, end text-ի համար:

Խնդիր 1: Ուժեղ հիմքի լուծույթի pH-ի հաշվումը 25, degrees, start text, C, end text-ում:

Պատրաստում ենք 0, comma, 025, start text, space, Մ, end text կոնցենտրացիայով 200, start text, space, մ, լ, end text start text, C, a, left parenthesis, O, H, right parenthesis, end text, start subscript, 2, end subscript-ի լուծույթ: Ապա լուծույթը նոսրացնում ենք ջրի հետագա ավելացմամբ՝ լուծույթի ծավալը հասցնելով 1, comma, 00, start text, space, լ, end text-ի:
Որքա՞ն է լուծույթի start text, p, H, end text-ը նոսրացնելուց հետո?
Ընտրիր ճիշտ պատասխանը։

Ուզո՞ւմ ես միանալ խոսակցությանը։

Մուտք գործել
Առայժմ հրապարակումներ չկան։
Անգլերեն հասկանո՞ւմ ես: Սեղմիր այստեղ և ավելի շատ քննարկումներ կգտնես «Քան» ակադեմիայի անգլերեն կայքում: