If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Եթե գտնվում ես վեբ զտիչի հետևում, խնդրում ենք համոզվել, որ *.kastatic.org և *.kasandbox.org տիրույթները հանված են արգելափակումից։

Հիմնական նյութ

Ճանապարհ և տեղափոխություն․ համառոտ նկարագրություն

Վերանայիր ճանապարհի և տեղափոխության հետ կապված հիմնական հասկացությունները և հաճախ հանդիպող սխալները։

Հիմնական հասկացություններ

ԵզրույթՆշանակություն
Կոորդինատային համակարգԿորդինատային համակարգի միջոցով նկարագրում ենք մարմնի դիրքը։ Որպես սկզբնակետ նշում ենք զրո կետը: Կոորդինատային համակարգերով նաև որոշվում են դրական և բացասական թվերի ուղղությունները։
ԴիրքՄարմնի հեռավորությունը սկզբնակետի նկատմամբ։ Դիրքը սովորաբար նշանակում ենք x֊ով։
ՏեղափոխությունՄարմնի դիրքի փոփոխությունը։ Տեղափոխությունը նշանակում ենք Δx-ով, որտեղ Δ-ն նշանակում է «փոփոխություն»։ Վեկտորական մեծություն է ճանապարհի չափայնությամբ։
ՃանապարհՄարմնի անցած ընդհանուր հեռավորությունը։ Ճանապարհը կախված է ոչ միայն սկզբնական և վերջնական դիրքերից, այլև շարժման ամբողջ հետագծից։ Անցած ճանապարհը միշտ դրական թիվ է։ Սկալյար մեծություն է։
Հաշվարկման համակարգՀամակարգ, որի նկատմամբ կարող են կատարվել չափումները։ Հաշվարկման բոլոր համակարգերը հավասարապես կիրառելի են։

Հավասարումներ

ՀավասարումՆշանակման բացատրությունըՆշանակությունը բառերով
Δx=xx0Δx տեղափոխությունն է, x֊ը՝ վերջնական դիրքը, իսկ x0-ն՝ սկզբնական դիրքըՏեղափոխությունը վերջնական և սկզբնական դիրքերի տարբերությունն է

Հաճախ հանդիպող սխալներ

  • Տեղափոխության հավասարման մեջ հաճախ շփոթում են սկզբնական և վերջնական դիրքերի տեղերը։ Հեշտ է շփոթելը և տեղափոխության հավասարման մեջ սկզբնական դիրքը առաջինը գրելը, որի հետևանքով Δx-ի փոխարեն ստացվում է Δx։ Տեղափոխությունը հաշվելիս համոզվիր, որ վերջնական դիրքից ես հանում սկզբնական դիրքը։
  • Հաճախ մտածում են, որ ճանապարհը և տեղափոխությունը պարզապես միևնույն մեծության տարբեր անվանումներ են։ Այնինչ ճանապարհը և տեղափոխությունը տարբեր ֆիզիկական մեծություններ են։ Տեղափոխությունը վեկտորական մեծություն է, իսկ ճանապարհը՝ սկալյար: Եթե շարժման ընթացքում մարմինը փոխի իր ուղղությունը, ապա անցած ճանապարհն ավելի մեծ կլինի, քան տեղափոխությունը սկզբնակետի և վերջնակետի միջև։
Ճանապարհի և տեղափոխության տարբերությունը։ Նկարը՝ Վիքիմեդիայից, CC BY-SA 3.0
  • Հաճախ չեն կողմնորոշվում՝ ինչպես ընտրել «ճիշտ» կոորդինատային համակարգ։ Բոլոր կոորդիանատային համակարգերը հավասարապես ճիշտ են, հետևաբար կարելի է ընտրել ցանկացած համակարգ։ Ընտրությունը կազդի հաշվարկի մեջ օգտագործվող թվերի վրա, բայց քանի դեռ կոորդինատային համակարգը շարունակաբար օգտագործում ենք, պատասխանի ֆիզիկական իմաստը չի փոխվի։

Իմանալ ավելին

Ավելի մանրամասն բացատրության համար տես մեր տեսանյութերը.
Որպեսզի ստուգես, թե որքանով ես հասկացել թեման, և աշխատես թեմայի հասկացությունները յուրացնելու ուղղությամբ, տե՛ս ուրվագրերից ճանապարհի և տեղափոխության որոշման վերաբերյալ վարժությունը:

Ուզո՞ւմ ես միանալ խոսակցությանը։

Առայժմ հրապարակումներ չկան։
Անգլերեն հասկանո՞ւմ ես: Սեղմիր այստեղ և ավելի շատ քննարկումներ կգտնես «Քան» ակադեմիայի անգլերեն կայքում: