Ծանոթություն. սպիտակուցներ և ամինաթթուներ

Ներածություն

Սպիտակուցների տեսակներն ու գործառույթները

Ֆերմենտներ

Հորմոններ

Ամինաթթուներ

• Պրոլինն ունի R խումբ, որը կապված է իր իսկ ամինախմբին՝ առջաացնելով օղակաձև կառուցվածք: Դա ամինաթթվի սովորական կառուցվածքից շեղում է, քանի որ այն չունի ստանդարտ NH${}_3$‍${}^{+}$‍ ամինախումբ: Եթե կարծում ես, որ օղակաձև կառուցվածքը տարօրինակ է, ճիշտ ես. ամինաթթվային շղթաներում պրոլինը հաճախ դառնում է կորությունների և հանգույցների պատճառ:
• Ցիստեինը պարունակում է թիոլային (-SH) խումբ, որը կարող է այլ ցիստեինների հետ կովալենտային կապ առաջացնել։ Սպիտակուցի կառուցվածքի մասին հոդվածում կտեսնենք, թե սպիտակուցի կառուցվածքի և գործառույթի համար ինչու է սա կարևոր։
  Եվ վերջապես՝ կան ևս մի քանի անկանոն ամինաթթուներ, որոնք հայտնաբերվում են սպիտակուցների մեջ որոշակի պայմաններում:

  Հետաքրքիր տեղեկությունների համար սեղմի՛ր այստեղ:

  Գուցե այս տեղեկությունները քո կենսաբանության դասի ժամանակ պետք չգան, բայց դրանց մասին իմանալը շատ հետաքրքիր է:

  • Դրանցից մեկը N-ֆորմիլմեթիոնինն է (կարճ՝ fMet), որը հաճախ բակտերիաների կողմից արտադրված սպիտակուցային շղթաների առաջին ամինաթթուն է: Այն իր կառուցվածքով նման է մեթիոնինին, բայց իր ամինախմբին միացած թթվածին ունի${}^1$‍:
  • Մյուսը պիրոլիզինն է, որը կազմությամբ նման է լիզինին, բայց R օղակ պարունակող հավելյալ խումբ ունի, որը միացած է R խմբի ծայրին: Պիրոլիզինը հիմնականում հանդիպում է որոշ միկրոօրգանիզմների սպիտակուցներում, որոնք կոչվում են մեթանածին (մեթան արտադրող) մանրէներ${}^2$‍։
  • Եվ վերջապես՝ սելենոցիստեինը հայտնաբերվում է տարատեսակ օրգանիզմենրում, այդ թվում նաև մարդկանց մեջ և նպաստում է սելեն պարունակող սպիտակուցների առաջացմանը: Սելենը չափազանց ռեակտիվ է, հետևաբար այս ամինաթթվի հետ պետք է զգույշ լինել. այն հատկապես վառ է դրսևորվում գենետիկական կոդում և մյուս ամինաթթուների միացման եղանակից տարբեր կերպ է ավելացվում սպիտակուցային շղթային: Սելենոցիստեինը կազմությամբ նման է ցիստեինին, բայց –SH${}^4$‍ խմբի փոխարեն –SeH խումբ է պարունակում։

Պեպիդային կապեր